Een phototoxische huidreactie door zon
Fototoxiciteit of fotoreactiviteit is een eigenschap van farmaceutische en chemische stoffen, waarbij onder invloed van zonlicht een reactie optreedt die de huid aantast, met als gevolg irritatie met roodheid, jeuk, schilfers of zelfs brandwonden.
Indien de huid wordt blootgesteld aan licht, kan na enige tijd na contact de huidreactie optreden. De huidreactie ontstaat door absorptie van licht, waarbij reactieve zuurstof of vrije radicalen vrijkomen.
Vooral de UVA-stralen leiden tot dergelijke reacties. UVA-stralen zijn er ook als het bewolkt is en kunnen door ramen en dunne kleding heendringen. De mate waarop een fototoxische reactie optreedt is afhankelijk van erfelijke factoren, het huidtype en de mate van het ontwikkelen van een fototoxische reactie.
De volgende stoffen toegepast in cosmetica kunnen leiden tot een fototoxische reactie:
De essentiële oliën van sandelhout en komijn.
Furocoumarinen/Psoralenen: dit zijn stoffen die aanwezig zijn in planten en die een huid gevoeliger maken voor UV-stralen. Een voorbeeld is bètacaroteen. Deze stoffen worden medisch toegepast bij de behandeling van psoriasis en vitiligo in combinatie met PUVA licht therapie. Deze stoffen kunnen wel leiden tot allergische huidreacties. Hiertoe behoren ook planten die behoren tot de familie van de Umbelliferae zoals wortelen, bereklauw, kervel, peterselie, dille, pastinaak en selderij en van de planten die behoren tot de Rutaceae familie zoals citroen, bergamot en limoen. Psoralenen kunnen in combinatie met zonlicht huidontstekingen en huiduitslag veroorzaken.
Perubalsem: dit is een harssoort afkomstig van een bepaalde boom.
Triclosan: dit is een synthetisch conserveermiddel en wordt veel toegepast in antibacteriële producten en in cosmetica. Het is ook een pesticide. Wordt in verband gebracht met kanker. Bij fabricage ontstaat dioxine. Dit is een hormoon verstorende chemische stof, vooral voor de schildklier. Dit soort chemicaliën tasten de vruchtbaarheid en het genetische materiaal aan. Kan tevens leiden tot geboorte afwijkingen. Het wordt soms ingezet bij de behandeling van acne omdat het de Propioni bacterium acnes doodt.
Triclosan wordt gemaakt van organisch ether. Kan contactallergie en fototoxische reacties veroorzaken. Er kan ook immuniteit voor antibiotica ontstaan. Het is niet biologisch afbreekbaar en dus schadelijk voor het milieu. Wordt veel gebruikt in vloeibare zepen.
Indien de triclosan een reactie aangaat met chloor in water kan het leiden tot leverkwalen, depressies of kanker. Er wordt dan chloroformgas gevormd (ook door invloed van de zon).
Triclosan is giftig voor de normale leverenzymen. Het wordt niet in het milieu en niet in ons lichaam afgebroken. Daardoor hoopt deze stof zich op in het lichaam en kan zo meewerken aan resistentie tegen antibiotica. Bij mensen houdt deze stof waarschijnlijk ook verband met allergie, astma en eczeem.